İbraz tarihinin başlangıcından 15 gün içinde mücbir sebep sona ererse hamil, çeki gecikme olmaksızın tahsili için bankaya ibraz etmeli veya protesto çekmelidir. Mücbir sebep 15 günden fazla olması durumunda ne yapılmalıdır?

Yargıtay 12. HD., Esas No: 2011/7630, Karar No:2011/6081, Tarih: 11.4.2011, sayılı ilamında “Takip konusu çek arkasında bankanın ibraz şerhi bulunmamakla birlikte, ilgili banka görevlisi .....’ nın 12.9.2008 tarihli beyanında, “takip konusu çekin ..... tarafından 12.9.2008 tarihinde kendilerine getirilip ibraz edildiğini, ancak “çalıntı olduğu ihbarı” nedeniyle durumu kolluk yetkililerine bildirdiklerini ve çek ile birlikte şahsı görevlilere teslim ettiklerini belirtmiş, benzer ifadelerin Ş.Ilgız Polis Merkezi Amirliğinin tutanakları ve Bursa Cumhuriyet Başsavcılığı’ nın 2010-43254 s.lı soruşturma evrakında da yer aldığı görülmüştür. Bu durum, T.T.K'nun 723. maddesinde düzenlenen, “ mücbir durum” halinin varlığını göstermektedir. Bu bağlamda alacaklının yaptığı ihbar sonrasındaki kolluk görevlilerinin takip konusu çeke el koymaları ve sonrasında buna ilişkin Cumhuriyet Savcılığının soruşturma işleminin devam etmesi nedeniyle çek ibraz edilememiştir. (bkz. Sezai Reisoğlu, Türk Hukukunda ve Bankacılık Uygulamasında Çek, sh. 200). Takip konusu çek aslına kolluk yetkililerince el konulduğu ve halen çek aslının Küçükçekmece C. Savcılığı adli emanetinde olduğu dikkate alındığında mücbir sebebin 15 günden fazla sürdüğü de anlaşılmaktadır. Bu nedenle alacaklının T.T.K.'nun 723/4. maddesi gereği “ mücbir sebep keyfiyetini cirantasına ihbar edip etmediği hususunun araştırılarak, yazılı veya sözlü olarak ihbar ettiğinin anlaşılması durumunda anılan yasa hükmü gereği “ ibraz – protesto veya buna muadil bir tespite gerek olmaksızın “ dayanak çeke ilişkin olarak takip yapılabileceğinden, borçlu vekilinin bu yöndeki itirazının reddine karar vermek gerekecektir. Açıklanan nedenlerle araştırma yapılmadan hüküm tesisine dair kararın bozulması gerekirken sehven onandığı anlaşılmakla alacaklı vekilinin karar düzeltme isteğinin kabulüne karar vermek gerekmiştir” şeklinde karar vermiştir.