Yargıtay 12. HD., Esas No: 2016/31681, Karar No: 2018/4282
Somut olayda; dayanak çekin süresi içerisinde, 16/05/2014 tarihinde bankaya ibraz edildiği, ... Cumhuriyet Başsavcılığı'nın 19/02/2014 tarih ve 2014/A.S.Ö.2791 sayılı kararı ile tedbir konulduğundan çek aslının ibraz edilen banka tarafından hamiline iade edilmediği, çeke Cumhuriyet Başsavcılığınca el konularak adli emanete alındığı, talep üzerine 27/11/2015 tarihinde çekin aslı gibidir imzalı suretinin alacaklıya teslim edildiği ve anılan çek fotokopisi ile takibe geçildiği anlaşılmaktadır.
Bu durumda, mücbir sebep nedeniyle çek aslının takibe eklenmesi mümkün olmadığından anılan çek fotokopisine dayalı olarak takip başlatılması usul ve yasaya uygundur.
O halde, mahkemece, şikayetçinin sair itiraz ve şikayetleri incelenerek oluşacak sonuca göre karar verilmesi gerekirken yazılı gerekçe ile şikayetin kabulü yönünde hüküm tesisi isabetsizdir.
Yargıtay 12. HD, Esas No: 2011/7630, Karar No:2011/6081
Takip konusu çek arkasında bankanın ibraz şerhi bulunmamakla birlikte, ilgili banka görevlisi .....’ nın 12.9.2008 tarihli beyanında, “takip konusu çekin ..... tarafından 12.9.2008 tarihinde kendilerine getirilip ibraz edildiğini, ancak “çalıntı olduğu ihbarı” nedeniyle durumu kolluk yetkililerine bildirdiklerini ve çek ile birlikte şahsı görevlilere teslim ettiklerini belirtmiş, benzer ifadelerin Ş.Ilgız Polis Merkezi Amirliğinin tutanakları ve Bursa Cumhuriyet Başsavcılığı’ nın 2010-43254 s.lı soruşturma evrakında da yer aldığı görülmüştür. Bu durum, T.T.K'nun 723. maddesinde düzenlenen , “ mücbir durum” halinin varlığını göstermektedir. Bu bağlamda alacaklının yaptığı ihbar sonrasındaki kolluk görevlilerinin takip konusu çeke el koymaları ve sonrasında buna ilişkin Cumhuriyet Savcılığının soruşturma işleminin devam etmesi nedeniyle çek ibraz edilememiştir.(bkz.S.Reisoğlu, Türk Hukukunda ve Bankacılık Uygulamasında Çek, sh.200 ).
Takip konusu çek aslına kolluk yetkililerince el konulduğu ve halen çek aslının Küçükçekmece C.Savcılığı adli emanetinde olduğu dikkate alındığında mücbir sebebin 15 günden fazla sürdüğü de anlaşılmaktadır. Bu nedenle alacaklının T.T.K.'nun 723/4. maddesi gereği “ mücbir sebep keyfiyetini cirantasına ihbar edip etmediği hususunun araştırılarak, yazılı veya sözlü olarak ihbar ettiğinin anlaşılması durumunda anılan yasa hükmü gereği “ ibraz – protesto veya buna muadil bir tespite gerek olmaksızın “ dayanak çeke ilişkin olarak takip yapılabileceğinden, borçlu vekilinin bu yöndeki itirazının reddine karar vermek gerekecektir. Açıklanan nedenlerle araştırma yapılmadan hüküm tesisine dair kararın bozulması gerekirken sehven onandığı anlaşılmakla alacaklı vekilinin karar düzeltme isteğinin kabulüne karar vermek gerekmiştir.