TBK Madde 299 Kira Sözleşmesi ve Hukuki Niteliği
TBK Madde 299
Kira sözleşmesi, kiraya verenin bir şeyin kullanılmasını veya kullanmayla birlikte ondan yararlanılmasını kiracıya bırakmayı, kiracının da buna karşılık kararlaştırılan kira bedelini ödemeyi üstlendiği sözleşmedir.
6098 sayılı Kanun'un 299 uncu maddesinde "Kira sözleşmesi, kiraya verenin bir şeyin kullanılmasını veya kullanmayla birlikte ondan yararlanılmasını kiracıya bırakmayı, kiracının da buna karşılık kararlaştırılan kira bedelini ödemeyi üstlendiği sözleşmedir" şeklinde tanımlanmış; Türk Hukuk Lûgatı'nda da bu tanım tekrarlanarak karşılıklı edimleri içeren bir sözleşme olduğuna değinilmiştir (Türk Hukuk Lûgatı: Türk Hukuk Kurumu, Ankara 2021, C.1, s. 694). Kira sözleşmesi hukuki nitelik itibarıyla tam iki tarafa borç yükleyen rızaî bir sözleşme olup kullandırma amacı güden sözleşmeler içerisinde yer alır. Kiraya veren, bir şeyin kullanılmasını veya kullanılmasıyla birlikte ondan yaralanılmasını kiracıya bırakırken, kiracı da bunun karşılığında kira bedeli ödeme borcu üstlenir. Bunlar tarafların asli borçlarını teşkil eder. 6098 sayılı Kanun'un 313 üncü maddesinde kira bedelinin ödenmesi yükümlülüğüne; 314 üncü maddesinde ise kiracının, kira bedelini ve gerekli olduğu takdirde yan giderleri, sözleşmede aksine bir hüküm veya yerel bir âdet yoksa her ayın sonunda ve en geç kira süresinin bitiminde ödemekle yükümlü olduğuna değinilmiştir. Kira sözleşmesi rızaî bir sözleşme olduğundan kiraya veren ile kiracının iradelerini karşılıklı ve birbirine uygun olarak açıklamaları sonucunda kira sözleşmesi kurulmuş olur. Bunun için ayrıca kiralananın kiracıya teslim edilmesi şart değildir. Kira sözleşmesi sürekli borç ilişkisi ve kişisel hak doğuran niteliktedir. Kanun kira sözleşmesinin geçerli olabilmesi için herhangi bir şekil şartı öngörmemiştir. Taraflar sözleşmenin şeklini serbestçe belirleyebilirler. Bu belirleme yazılı ya da sözlü olabilir. Karşılıklı iradelerin birleşmesi suretiyle oluşan kira sözleşmesi, bir bedel karşılığında geçici bir süre için tarafa veya başkasına ait taşınır veya taşınmaz malın veya bir hakkın kullanımını sağlayan sözleşmedir. Sözleşmenin tarafları ise, kiraya verilen maldan bedel karşılığı yararlanan kiracı ile yararlanmaya razı olan kiraya verendir. Buradan varılacak sonuca göre kira sözleşmesinin unsurları; kira sözleşmesinin konusunu oluşturan kiralanan, kiralananın kullanımı veya kullanımıyla birlikte ondan yararlanılmasının karşılığında ödenecek kira bedeli ve tarafların anlaşmasıdır.