Hırsızlık Suçuna Konu Malın Değerinin Az Olması
Yargıtay Ceza Genel Kurulu'nun 15.12.2009 gün ve 6/242-291 sayılı içtihadında belirtildiği üzere, "...daha çoğunu alabilme olanağı varken yalnızca gereksinimi kadar ve değer olarak az olan şeyi alma" görüşünün, TCK'nın 145. madde uygulamasında bütünüyle reddedilmesi mümkün değil ise de, maddenin yalnızca bu tanımlamayla sınırlandırılması da olanaklı değildir.145. maddenin gerek ilk şekli, gerekse değiştirilmiş biçimi; ortak tanımlama ile, hırsızlık suçunun konusunu oluşturan değerin az olmasını temel almaktadır. TCK'nın 145. maddesine göre, faile verilen cezada indirim yapılabilmesi için malın değerinin az olması yeterli olup, hâkim indirim oranını TCK'nın 3. maddesinde öngörüldüğü üzere “işlenen fiilin ağırlığıyla orantılı” olacak şekilde saptamalıdır. Değer azlığı nedeniyle ceza vermekten vazgeçme kararı verilecek ise; malın değerinin azlığı yanında “suçun işleniş şekli ve özellikleri” de dikkate alınmalıdır. TCK'nın 145. maddesinin uygulanmasında hâkime takdir hakkı tanınmış olup, hâkim takdir hakkını kullanırken keyfiliğe kaçmadan, her somut olaya uygun, yasal ve yeterli gerekçe göstermek suretiyle uygulama yapmalıdır. YARG. 17. CD. 2016/18633 Esas, 2018/15743 Karar
YCG.K'nın 15.12.2009 günlü, 6/242-291 esas ve karar sayılı içtihadında belirtildiği üzere; “Daha çoğunu alabilme olanağı varken yalnızca gereksinimi kadar ve değer olarak az olan şeyi alma görüşünün, TCK'nın 145. madde uygulamasında bütünüyle reddedilmesi mümkün değil ise de, maddenin, yalnızca bu tanımlamayla sınırlandırılması da olanaklı değildir. 145. maddenin gerek ilk şekli, gerekse değiştirilmiş biçimi; ortak tanımlama ile hırsızlık suçunun konusunu oluşturan değerin az olmasını temel almaktadır.”
Değer azlığı nedeniyle ceza vermekten vazgeçme kararı verilecek ise; malın değerinin azlığı yanında “suçun işleniş şekli ve özellikleri” de dikkate alınmalıdır. TCK'nın 145. maddesinin uygulanmasında hâkime geniş bir takdir yetkisi tanınmış olup, TC Anayasasının 141/3, 5271 sayılı CMK 'nın 34, 223, 230 ve 289. maddeleri uyarınca sözü edilen yetki kullanılırken keyfiliğe kaçmadan, her somut olaya uygun, yasal ve yeterli gerekçe göstermek suretiyle uygulama yapılmalıdır. Öte yandan hakim, TCK'nın 145. maddesiyle kendisine tanınan takdir yetkisini kullanırken, evrensel ceza hukuku prensiplerinden olan ve ceza kanunlarımızın hazırlanmasında esas alınan, kanunilik, belirlilik, orantılılık ve ölçülülük ilkeleri, kıyas ve aleyhe yorum yasağı ile mükerrer değerlendirme yasağına uygun bir değerlendirme yapmak zorundadır. Somut olayda; sanığın doktor raporu ve fakirlik belgesiyle desteklenen savunmasına göre verem olan kızının daha iyi beslenmesi için mağdura ait toplam 25-TL değerinde meyve ve sebze çaldığı, bu durumda; hırsızlık suçunun TCK'nın 147’nci maddesi kapsamında ağır ve acil bir ihtiyacı karşılamak için işlendiğini kabul etmek mümkün olmamakla birlikte, değer azlığına ilâveten suçun işleniş şekil ve özellikleri de dikkate alınarak, sanığa ceza vermekten vazgeçilip vazgeçilmeyeceğinin karar yerinde tartışılması gerektiğinin gözetilmemesi'' YARG. 13.CD. 2014/29865-2015/14171 E-K.
''Sanığın kurduğu düzenek nedeniyle banka kartı ATM cihazına sıkışan mağdurların telefon etmek için uzaklaşması üzerine banka kartını tornavida ile bankamatikten çıkarttığı, ele geçirdiği banka kartı ile başka bir bankamatikten bukartların sahibini olan mağdurların hesaplarından para çektiği anlaşılmakla, bu şekilde gelişen olayda, suçun işleniş şekli itibariyle TCK'nın 145’nci maddesinin uygulanma koşullarının bulunmadığı'' YCGK.30/03/2010-2010/17-65
5237 sayılı TCK'nın 145. maddesine göre, faile verilen cezada indirim yapılabilmesi için malın değerinin az olması yeterli olup, hâkimin takdir hakkını somut olaya uygun, yasal ve yeterli gerekçe göstermek suretiyle keyfiliğe kaçmadan kullanması; değer azlığının tespiti halinde indirim oranını TCK'nın 3. maddesinde öngörüldüğü üzere “işlenen fiilin ağırlığıyla orantılı” olacak şekilde belirlemesi ve değer azlığı nedeniyle ceza vermekten vazgeçme kararı verilecek ise, malın değerinin azlığı yanında “suçun işleniş şekli ve özelliklerinin” de dikkate alınması gerektiği’’ YARG. 13. CD. 2014/5524 E. 2014/13253 K.
‘’Hâkim, her somut olayda, suçun işleniş şekli, mağdur veya sanığın konumu, olayın gerçekleştiği yer ve zamanı dikkate almalı, TCK’nın 3’ncü maddesinde öngörüldüğü üzere, “işlenen fiilin ağırlığıyla orantılı” olacak şekilde ceza adaletini sağlamalıdır. Görüldüğü üzere, bu madde ile getirilen sistem, sadece malın değerinin objektif ölçütlere göre belirlenerek cezadan indirim veya ceza verilmemesinden ibaret değildir. Olayın özelliği, mağdurun konumu, failin kişiliği ve suçun işleniş şekli, her olayda değerlendirmeye konu edilmeli, meydana gelen haksızlığa faili iten etkenler ve bu haksızlığın mağdur üzerindeki etkileri gözetilerek, maddenin uygulanıp uygulanmaması ve özellikle ceza verilmeme hali ile ilgili seçeneğin, eylemin failine uygun düşüp düşmeyeceği belirlenmeli ve şekillenen takdirin gerekçesi kararda göstermesi gerekmektedir.’’ YCG.K 2015/13-103 E. 2015/299 K.
''Sanığın sabah erken saatlerde müştekinin iş yerine ait depo kapısının kilidini kırarak içeriye girdiği, içeriden maddi değeri 1.200 Lira olan 80 adet kazağı bir çuvala koyduğu, bu sırada çıkan sesler üzerine gelen işyeri bekçisi tarafından zor kullanılmak suretiyle yakalandığının anlaşılması karşısında, hırsızlık suçunun konusu olan malın değeri az olmadığı gibi suçun işleniş şekli itibariyle de 5237 sayılı TCK’nin 145. maddesinin uygulanma koşullarının bulunmadığı sonucuna ulaşılmaktadır.” YCGK. 09.10.2012 gün ve 2012/6-375, 2012/1809 K.
''İkinci el ayakkabıların pazarlanma olanağı bulunduğunu saptayan sanıkların, apartman önünde bulunan kullanılmış ayakkabıları(51 çift kundura, 20 çift spor ayakkabısı, 5 çift bot) çalmalarından ibaret olayda, olayın oluş şekli itibariyle de TCK'nın bulunmamaktadır.''YCGK.15.12.2009/242-291
''Hakim her somut olayda suçun işleniş şekli, mağdur ve sanığın konumu, olayın gerçekleştiği yer ve zamanı dikkate alarak TCK'nın 145. Maddesinin uygulanma şartlarının bulunup bulunmadığını belirlemelidir. YCGK.13.11.2007/210-234 E-K.
''...35,00-TL değerindeki müzik çaları çalmaya kalkışan sanık hakkında suçun işleniş şekli ve özelikleri itibariyle ceza vermekten vazgeçilemeyecek ise de, hırsızlık konusunu oluşturan malın değerinin azlığı nedeniyle TCK'nın 145. maddesi gereğince verilen cezadan belirlenen oranda indirim yapılması gerektiğinin gözetilmemesi...'' YARG. 13.CD. 2013/11049-2014/8436 E-K
“Failin iş yerinden gizleyerek ve taşınabilecek şekilde daha çok mal alma imkanı olmasına rağmen sadece suça konu değeri az kabul edilebilecek 700 gr. ağırlığındaki 2 adet kaşar peyniri aldığının anlaşılması karşısında, TCK’nın 145. maddesi gereği; sanığın cezasından indirim yapılması gerektiğinin gözetilmemesi..” YARG.13.CD. 11/11/2013, 2012/19347-2013/32965 E-K.
''...Suç tarihinde on üç yaşındaki ve sabıkasız olan sanığın, bir alış veriş merkezinin kozmetik reyonundan toplam değeri 43,60 Lira olan 4 adet şampuanı alıp ödeme yapmadan kasadan geçmesinden sonra yakalanması şeklinde gerçekleşen olayda, ekonomik değeri daha yüksek ve eylemini daha kolay tamamlayabileceği başkaca eşyalar yerine suç tarihindeki paranın satın alma gücü ve ekonomik şartlar gözetildiğinde değer bakımından az olduğu hususunda şüphe bulunmayan dört adet şampuanı tercih etmesi, suçun işleniş biçimi ile hak ve nezafet kuralları göz önüne alındığında sanık hakkında 5237 sayılı TCK'nın 145. maddesinin uygulanma şartlarının gerçekleştiğinin kabulü gerektiğinden.'' YCGK 2015/13-103 E. 2015/299 K
“Söz konusu olayda; 15-20 TL parayı çalan failler hakkında, suçun işleniş şekli ve özelikleri itibariyle ceza vermekten vazgeçilemeyecek ise de, hırsızlık konusunu oluşturan malın değerinin az olması nedeniyle 5237 sayılı TCK’nın 145. maddesi gereğince verilen cezadan belirlenecek oranda indirim yapılması gerektiğinin gözetilmemesi’’ YARG. 13.CD.16.12.2013 2013/672-39610 E-K.
''Suça sürüklenen çocuğun kapıları kilitli olmayan araç içerisinden 30,00 TL bozuk para çaldığı anlaşılmakla TCK'nın 145. maddesinin uygulanması gerektiğinin gözetilmemesi...'' YARG. 17.CD.2016/8335 E, 2017/1241 K.
''Sanığın kurduğu düzenek nedeniyle banka kartı ATM cihazına sıkışan mağdurların banka kartlarını çıkarttıktan sonra para çekmesinden ibaret olayda, suçun işleniş şekli itibariyle TCK'nın 145.maddesinin uygulanması koşulları bulunmamaktadır.'' YCGK.30.03.2010/17-65 sayılı kararı.
‘'Teşebbüs aşamasında kalan suçlarda TCK'nın 145 maddesi uyarınca değer azlığı nedeniyle indirim yapılamayacağı halde, yerel mahkemece ve takdir hakkı kullanılmak suretiyle verilen cezada indirim yapılmasI’’ YARG. 6.CD.14.11.2006, 5093/11231 K.
“Tarlasındaki kavun ve karpuzların eksildiğini fark edip, failleri yakalamak için pusu kuran yakınanın, olay günü 20.30 sıralarında tarlaya gelen sanıklar ile suç arkadaşlarını yanlarındaki çuvala kavun ve karpuz doldurdukları sırada yakalaması biçimindeki olayda, TCK‟nin 145. maddesindeki koşulların oluşmadığı gözetilmeden, yazılı biçimde ceza verilmesine yer olmadığına karar verilmesi” YARG. 6.CD. 01.12.2010, 2006/21539-2010/18760
“Suçun işleniş şekli ve teşebbüs durumuna göre şartları oluşmadığı halde, sanık hakkında TCK'nın 145.maddesi uyarınca indirim yapılması, karşı temyiz olmadığından bozma nedeni yapılmamıştır...” YARG.13. CD. 23.02.2012, 2011/3272-2012/4060